Κυριακή 15 Σεπτεμβρίου 2013

Ο Σοβιετικός Κινηματογράφος από την Επανάσταση του 1917 μέχρι το 1930

Eisenstein’s Battleship Potemkin

Ο Σοβιετικός Κινηματογράφος γεννήθηκε επίσημα στις 27 Αυγούστου 1919, όταν ο Λένιν, ο νέος αρχηγός του κράτους και θεμελιωτής της μπολσεβίκικης ιδεολογίας,  υπέγραψε ένα διάταγμα “για την μεταφορά του φωτογραφικού εμπορίου και της κινηματογραφικής βιομηχανίας στο Narkompros” , εθνικοποιώντας έτσι το ιδιωτικό σινεμά και τις επιχειρήσεις, ακόμα την ίδια χρονιά εγκαινιάστηκε στη Μόσχα η πρώτη στον κόσμο σχολή κινηματογράφου, η V.G.I.K. Ο κινηματογράφος, με την εκφραστική του δύναμη επικεντρωμένη στην εικόνα, ήταν ιδιαίτερα χρήσιμος σε μια χώρα όπου η συντριπτική πλειοψηφία των κατοίκων ήταν αναλφάβητοι.  
Ο αγώνας για την εξουσία στο σινεμά  είχε αρχίσει ήδη από το 1917, όταν οι εργαζόμενοι σε αυτό, συσπειρώθηκαν σε 3 επαγγελματικούς οργανισμούς : 

I. OKO  (ομοσπονδία για αυτούς που έκαναν την διανομή ,παρουσίαση και παραγωγή των ταινιών)
II. Union of Workers in Cinematographic Art  («αριστοκρατία των ταινιών»)
III. Union of Film-theatre Workers 

Σε αυτή την πρώιμη φάση, μόνο οι μεγάλες εταιρίες ήταν αντικείμενο της εθνικοποίησης και το μεγαλύτερο κινηματογραφικό τότε studio, το γνωστό Khanzhonkov Company, δεν είχε περισσότερα από 100 άτομα για προσωπικό. Πολλές προ-επαναστατικές κινηματογραφικές εταιρίες όπως Drankov, Perski, Vengerov και Khimera ,έκλεισαν πριν από την εθνικοποίηση. 
Η βάση για την παραγωγή σοβιετικών ταινιών επιβλήθηκε από μισή ντουζίνα κινηματογραφικές εταιρίες, οι οποίες μετά την εθνικοποίηση ήρθαν κάτω από τον έλεγχο του Τομέα Φωτογραφίας και Ταινίας του Narkompros. Αυτές ήταν :
1. Khanzhonkov studio (που έγινε η εταιρία “Goskino”)
2. Skobolev Committee
3. Yermoliev
4. Rus
5. Taldykin’s “Era”
6. Kharitonov 

Επίσης νέα studios άρχισαν να κατασκευάζονται στην Αγια Πετρούπολη (αργότερα Leningrad), πρώτο από τα οποία ήταν το “Sevzapkino”. 
Η διαδικασία της αναδιάρθρωσης συνεχίστηκε καθ’ όλη τη διάρκεια της δεκαετίας του 1920. Tο studio Khanzhonkov συγχωνεύθηκε το 1924, με το Yermoliev. Το 1927 άρχισε η κατασκευή του νέου studio στο χωριό Potylikha, έξω από τη Μόσχα, με μεγάλες υποσχέσεις και την προσδοκία να γίνει το μεγαλύτερο studio στη χώρα. Η κατασκευή συνεχίστηκε μέχρι τη δεκαετία του ’30 και το 1935 το studio με τη νέα του σύνθεση έγινε γνωστό με το όνομα Mosfilm. 
Οι ιδιωτικές κινηματογραφικές εταιρίες συνέχισαν να υπάρχουν, ακολουθώντας την πολιτική της συγχώνευσης και δημιουργώντας έτσι μεγαλύτερες εταιρίες. Ακόμη, η πίεση που ασκούσαν οι εργαζόμενοι στα κινηματογραφικά πλατό έπαιξε σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση της νέας κατάστασης. Το 1924, μια ομάδα σκηνοθετών όπου ηγείτο από τον Sergei Eisenstein και τον Lev Kuleshov, σχημάτισε στη Μόσχα, την ARC ,δηλαδή Association of Revolutionary Cinematography. Ο στόχος της ARC ήταν να ενισχύσει τον ιδεολογικό έλεγχο πάνω στη δημιουργική διαδικασία. Ο οργανισμός είχε τις δικές του εκδοτικές δραστηριότητες, συμπεριλαμβάνοντας την εβδομαδιαία εφημερίδα Kino και αργότερα τα περιοδικά  Sovietsky ekran και Kino i kultura. Το 1929 μετονομάστηκε σε ARRC , Association of Workers of Revolutionary Cinematography. 

Μετά την Κόκκινη Επανάσταση (1917), ο ρώσικος κινηματογράφος είχε χωριστεί σε δυο στρατόπεδα. Από τη μια μεριά, η κινηματογραφική βιομηχανία που παρέμεινε στις ΕΣΣΔ και με ζήλο θέλησε να διαγράψει την προ-επαναστατική 
εμπειρία και από την άλλη μεριά, αυτοί που εξορίστηκαν ,και θα υπερασπιστούν στο εξωτερικό ,το σινεμά των προ-επαναστατικών χρόνων. 
Οι πιο πολλοί μετανάστες βρήκαν τον δρόμο τους στο Παρίσι, κάποιοι άλλοι πήγαν στην Ιταλία, άλλοι στην Γερμανία και στην Τσεχοσλοβακία. Μετά την δεκαετία του 1920, οι ρώσοι μετανάστες σκηνοθέτες έφτασαν και στο Hollywood.  
Το στυλ που ακολούθησε το ρώσικο σινεμά στη Γαλλία θα μπορούσε να οριστεί ως «συντηρητικό», επιχειρώντας να διατηρήσει τις παραδόσεις του ρωσικού προ-επαναστατικού σινεμά, αλλά βαθμιαία δίνοντας έδαφος στις δυτικές απαιτήσεις. 
Ένας από τους σημαντικότερους κανόνες του ρωσικού προ-επαναστατικού σινεμά, το υποχρεωτικό τραγικό finale ή αλλιώς “Russian ending”, ξεπεράστηκε. Για το δυτικό κοινό, αυτό ήταν αποδεκτό μόνο στο μελόδραμα, όπως για παράδειγμα στο “Kean, ou désordre et genie” του Volkov. 
Έτσι σταδιακά, οι μετανάστες σκηνοθέτες αναγκάστηκαν να παραμερίσουν  αυτή τη θέση τους. Ανάλογα με τη χώρα υποδοχής. Στο Hollywood, απαιτούσαν ένα “happy ending”. Για παράδειγμα, το 1925 ο Dimitri Buchowetzki, δουλεύοντας σε μια version της Anna Karenina, ένιωσε υποχρεωμένος να ετοιμάσει μια εκδοχή του σεναρίου που η Άννα ρίχνει τον εαυτό της στις ράγες του τρένου μόνο στο ονειρο της, ενώ στην πραγματικότητα παντρεύεται τον Vronsky. Στη Γαλλία, οι σκηνοθέτες διατήρησαν για πιο πολύ χρόνο την κλασική ρωσική κινηματογραφική παράδοση. 

Από την άλλη μεριά, οι νέοι σοβιετικοί σκηνοθέτες αγωνίζονταν να σπάσουν το δεσμό με το προ-επαναστατικό τους παρελθόν. Επιθυμία τους ήταν να δημιουργήσουν ένα σινεμά που αντανακλά η ιδέα της αποκήρυξης του παλαιού κόσμου στη Ρωσία.
Αυτή η υπόσχεση πραγματοποιήθηκε μέσω της χρήσης του montage για να μεταλλάξει την κινηματογραφική αναπαράσταση και αποτέλεσε την βάση των νέων θεωριών. Εν μέρει, αυτό έγινε λόγω οικονομικής αναγκαιότητας, σε συνάρτηση με την ασυνείδητη απέχθεια για το κινηματογραφικό παρελθόν. 
Ένας τρόπος για να αναπαραχθεί αυτό ήταν μέσω της ανα-σύνταξης (re-editing) των παλαιών ταινιών. Με αυτή την προοπτική, δημιουργήθηκε ένα νέο ειδικό “τμήμα ανασύνταξης”  (re-editing). Σύμφωνα με τον Veniamin Vishnevsky, ιστορικό των κινηματογραφικών ταινιών, ο Vladimir Gardin ήταν ο πρώτος σοβιετικός θεωρητικός του montage. Οι διδασκαλίες του είχαν μεγάλη επίδραση στους μαθητές του, κυρίως στον Lev Kuleshov (1899-1970), που θεωρείται πρωτοπόρος στον τομέα της θεωρίας του montage. 
“The Kyleshov Effect” , ήταν το πιο γνωστό πείραμα του Kuleshov, κάνοντας ένα κοντινό στο πρόσωπο του ηθοποιού Ivan Mozzhukhin και αντιπαράθεσε τρία διαφορετικά πλάνα : ένα πιάτο σούπα, μια νεκρή γυναίκα μέσα σε ένα φέρετρο και ένα παιδάκι να παίζει. Η εναλλαγή αυτή των πραγμάτων, είχε σαν αποτέλεσμα στο κοινό της εντύπωσης ότι η έκφραση του προσώπου του ηθοποιού μεταβάλλεται, αλλάζει , καθώς το σκηνικό (background) παρέμενε χωρίς να αλλάξει. Αυτό το πείραμα, με αυτό που ανακάλυψε, εδραίωσε ένα νόμο του montage : ότι το νόημα της διαδοχικότητας  του montage καθορίζεται, όχι από τα αντικείμενα του montage, αλλά από την εναλλαγή τους. 
Τρεις νέοι θεωρητικοί του σοβιετικού κινηματογράφου, ο Τζίγκα Βερτόφ (1896-1954), ο Βλαντιμίρ Πουντόβκιν (1893-1953) και ο Σεργκέι Αϊζενστάιν (1898-1948), γοητευμένοι από τις πλαστικές εκφραστικές δυνατότητες του μέσου, έριξαν όλο το βάρος των αναζητήσεων τους στην αυτονομία της εικόνας, θεωρώντας το montage ως το κατ’ εξοχήν αφηγηματικό μέσο των κινηματογραφιστών. 
Ο πρώτος πρέσβευε ότι ο κινηματογράφος δε χρειάζεται μύθο και ιστορία , επομένως, ούτε και σενάριο. Ο κινηματογράφος σύμφωνα με τον Βερτόφ, δεν αναπαριστά, αλλά καταγράφει την πραγματικότητα, «πιάνει» την στιγμή. 
Ο Pudovkin, αντιθέτως πίστευε ότι ο κινηματογράφος είναι ένα μέσο ποιητικής έκφρασης στα χέρια ενός ποιητή-δημιουργού. Κύριο εκφραστικό μέσο του σκηνοθέτη- ποιητή-δημιουργού αποτελεί το montage : «Αυτό που σε ένα λογοτέχνη είναι το στυλ, για ένα σκηνοθέτη είναι ο ιδιαίτερος τρόπος με τον οποίο νιώθει το montage. Στο περίφημο δοκίμιο που έγραψε για το montage, εντοπίζει τέσσερις διαφορετικούς τρόπους νοητικής σύνδεσης των εικόνων : την αντίθεση (π.χ. πλούσια βιτρίνα- ένας ζητιάνος), τον παραλληλισμό (π.χ. στρατιώτες που οδηγούνται στη μάχη –πρόβατα που οδηγούνται στο σφαγείο), την αντίστιξη (π.χ. ο βηματισμός των στρατιωτών στις σκάλες της Οδησσού- η αιώρηση του παιδικού καροτσιού στην άκρη του πλατύσκαλου) και την επανάληψη (μια εικόνα που επανέρχεται σε ρυθμικά χρονικά διαστήματα).  Σημαντικά έργα του αποτελούν η Μητέρα /Mat (1926), Το τέλος της Αγίας Πετρούπολης /Koniets Sankt-Peterburga (1927) και Θύελλα στην Ασία. 
 Ο  Eisenstein, στη θέση του μύθου τοποθετεί ένα ιστορικό γεγονός και αντικαθιστά τον κινηματογραφικό ήρωα με έναν απλό, ταπεινό άνθρωπο ή τις επαναστατικές μάζες. Οι ταινίες του μοιάζουν με δραματοποιημένα ντοκιμαντέρ και τα σενάρια του χρησιμοποιούν δυνατούς συμβολισμούς, αλληγορίες, μεταφορές και ελλείψεις. Κλασικά έργα του είναι η Απεργία (1924), το Θωρηκτό Ποτέμκιν/  Bronenosets Potëmkin (1925) και ο Οκτώβρης (1928).
Στα πρώτα του χρόνια, το σοβιετικό σινεμά ήταν σε μεγάλο βαθμό εξαρτώμενο από την αρχή της δημιουργίας μέσα από την καταστροφή. Το 1919 ένα κύμα προπαγανδιστικών ταινιών κάνει την εμφάνιση του, με τίτλους όπως, Daredevil, Their Eyes were Opened, We Are above Vengeance, For the Red Banner, αφιερωμένα στην πρώτη επέτειο του Επαναστατικού Στρατού. Αυτά τα προπαγανδιστικά έργα, τα λεγόμενα agitki (agitational pieces) , που είχαν ως στόχο να κινητοποιήσουν τον κόσμο, αποτέλεσαν χαρακτηριστικό του πρώιμου σοβιετικού σινεμά. Για τις προβολές των ταινιών αυτών στην εξοχή, επιστρατεύτηκαν ειδικά εξοπλισμένα κινητά σινεμά,  τα περίφημα “agit-trains” ,το πρώτο,  κάτω από την καθοδήγηση του M. I. Kalinin τον Απρίλιο του 1919. 
Επίσης η ιδέα της συλλογικής πατρότητας του κειμένου υπήρξε πολύ σημαντική την δεκαετία του 1920. Η πρώτη ομάδα που σχηματίστηκε ήταν του  Kuleshov και συμπεριλάμβανε τον Pudovkin, τον Boris Barnet, τον V. P. Fogel και άλλους. Το έργο τους βασίστηκε στην απόρριψη του προ-επαναστατικού «ψυχολογικού δράματος» και εισήγαγε μια νέα αντίληψη στην ηθοποιία. 
«Εκκεντρικές» τεχνικές, βασισμένες  στο τσίρκο και στο θέατρο βαριετέ, ήταν εξέχουσες στις ταινίες μικρούς μήκους, όπως, η Skarlatina του Ermler (1924), Chess fever / Shakhmatnaya goryachka του Pudovkin και Shpikovsky (1925) και το Radiodetektiv του Yutkevich (1926). 

Σάββατο 14 Σεπτεμβρίου 2013

Yefimov, Boris Yefimovich


"ένας πραγματικός άριος", 1941 
Yefimov Boris (Бори́с Ефи́мович Ефи́мов, Κίεβο, 28 Σεπτεμβρίου, 1899 ή 1900 – 1 Οκτωβρίου, 2008). Έμεινε γνωστός ως ο "ζωγράφος του λαού". Ρώσος εικονογράφος και σκιτσογράφος, βασικός συνεργάτης της εφημερίδας "Izvestia". Κατά τη διάρκεια της ογδοντάχρονης καριέρας του ζωγράφισε περισσότερα από 70.000 σκίτσα, έγινε όμως γνωστότερος για τη διακωμώδηση της φιγούρας του Χίτλερ πριν και κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου






 Συνέντευξη του Yefimov στα αγγλικά:

http://www.pbs.org/redfiles/prop/deep/interv/p_int_boris_efimov.htm


Τρίτη 27 Αυγούστου 2013

Η Κοινότητα Μελένικου Μακεδονίας

Διοικητική οργάνωση στην Οθωμανική Αυτοκρατορία: Η περίπτωση της Μακεδονίας 

Η οθωμανική κατάκτηση της Μακεδονίας συντελέστηκε σταδιακά περί τα τέλη του 14ου αιώνα, η νίκη των Οθωμανών στο Τσιρμέν του Έβρου (1371) συνέβαλλε  αποφασιστικά στην εύκολη προέλαση τους προς τα δυτικά. Η κατάκτηση των Σερρών (1383), σημαντικού διοικητικού και εμπορικού κέντρου της περιοχής, αποτέλεσε την πρώτη σημαντική κατάκτησή τους στην περιοχή της Μακεδονίας  . Μέχρι το τέλος του αιώνα ακολούθησαν και άλλα σημαντικά κέντρα. 
Το σύστημα που εφαρμόστηκε ήταν βασισμένο στο τιμαριωτικό σύστημα. Η περιοχή χωρίστηκε σε διοικητικές περιφέρειες – σαντζάκια (sancak). Η Βαλκανική Χερσόνησος χωριζόταν σε τριάντα περίπου σαντζάκια. Ανάλογα όμως με την εξάπλωση του οθωμανικού κράτους άλλαζε και ο αριθμός των σαντζακίων και η έκταση τους. Όλα τα σαντζάκια του ευρωπαϊκού τμήματος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας απάρτιζαν το πρώτο ουσιαστικά μπεηλέρ μπειλίκι (beylerbeylik) της αυτοκρατορίας, αυτό της Ρούμελης  . Τα εδάφη που βρισκόταν βόρεια από την οροσειρά Στάρα πλανινά (η βορειανατολική Βουλγαρία), όπως και η Ήπειρος και η Θεσσαλία, οργανώθηκαν διοικητικά κατά τα τέλη του 14ου αιώνα  . Τα μακεδονικά σαντζάκια θα λέγαμε, είναι αυτό του Κιουστεντίλ, της Αχρίδος και του Πασά. 
To σαντζάκι του Κιουστεντίλ, εκτεινόταν πέρα από την περιοχή της Βράνιε και της Πομοράβια και σε τμήματα της Μακεδονίας και περιλάμβανε τις πόλεις Βράνιε, Ντούπνιτσα, Κράτοβο, Μελένικο, Νούγκεριτς, Ράντομιρ, Στρώμνιτσα, Ιστίπ και Κιουστεντίλ  . 
Η διοικητική διαίρεση συνεχίζεται με τις μικρότρες μονάδες που είναι οι καζάδες. Η ένταξη αυτή των διαφόρων περιοχών στο τιμαριωτικό σύστημα είχε εκτός από διοικητικές, και φορολογικές επιπτώσεις. Τα τιμάρια μοιράστηκαν στους στρατιώτες (σπαχήδες) του οθωμανικού στρατού ως ανταμοιβή για τις υπηρεσίες τους στις μάχες. Άλλα μέρη δόθηκαν σε υψηλοβαθμους αξιωματούχους, σε πρόσωπα της αυτοκρατορικής οικογένειας και σε βακούφια. 
Επομένως η Μακεδονία εντάχθηκε στο κλασικό τιμαριωτικό σύστημα διοίκησης και δεν απολάμβανε κανένα ξεχωριστό - προνομιακό διοικητικό καθεστώς  .  
Παρά τις αποτυχημένες επαναστατικές κινήσεις που σημειώθηκαν στην περιοχή της ευρύτερης Μακεδονίας και το φαινόμενο των ληστρικών επιδρομών , οι κάτοικοι της συσπειρώθηκαν και δημιούργησαν κοινοτικά σώματα για την εκπροσώπηση τους στην οθωμανική αυτοκρατορία. Αυτό αποτέλεσε ταυτόχρονα και στόχο της κεντρικής εξουσίας που επιδίωκε τον αποτελεσματικότερο έλεγχο των κατακτημένων. 
Οι πληροφορίες είναι ελάχιστες ωστόσο υπάρχουν ορισμένα στοιχεία για πόλεις όπως η Θεσσαλονίκη, Βέροια, Σέρρες, Μελένικο κα. 
Καθόλη τη διάρκεια της οθωμανικής κυριαρχίας μέχρι και το 1870, στην ευρύτερη περιοχή της Μακεδονίας δεν υπάρχει ενιαίο σύστημα κοινοτικής διοίκησης. Εκτός από τον αρχιερέα, η κοινοτική οργάνωση, τα κοινοτικά όργανα και οι αρμοδιότητες τους διαφέρουν από τόπο σε τόπο. 

Η κοινοτική οργάνωση στο Μελένικο          
                                    
Κατά την αρχαιότητα στην περιοχή του Μελένικου κατοικούσαν Μαίδοι, δηλαδή θρακικά φύλα . Οι βυζαντινοί ίδρυσαν εκεί ένα φρούριο περί τα 800 π.Χ. και έπειτα ιδρύθηκε μία αποικία (1190 π.Χ.) από κατοίκους της Φιλιππουπόλεως με σκοπό την αναχαίτιση των «σλαυοβούλγαρων» που κατοικούσαν βορειότερα . Στους νέους κατοίκους τους εκ Φιλιππουπόλεως προστέθηκαν στη συνέχεια και Κρήτες της περιοχής των Σφακίων, οι οποίοι αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν το νησί εξαιτίας των Ενετικών πίεσεων. Μετά την εξέγερση της Νάουσας προστέθηκαν στον πληθυσμό και Ναουσαίοι (30 οικογένειες). 
Κατά το α’ μισό του 16ου αιώνα, το Μελένικο συγκαταλεγόταν στις πόλεις με καθαρά χριστιανικό πληθυσμό σε ποσοστό 90-100%  . Πριν από την παρακμή του, στα τέλη του 18ου αιώνα, το Μελένικο υπήρξε κύριο εμπορικό και παραγωγικό κέντρο, και οι πλούσιες εταιρείες του έστελναν αντιπροσώπους στην Ιταλία και στην Αυστρία  . 
Οι συνοικίες του Μελένικου όπως παρουσιάζονται από τον Σπανδωνίδη είναι οι εξής: Ποταμός, Μπας-Μαχαλές, Βαρόσι, Αρμενιά, Κατσιβελιά, Μούρτζος 
Η εξήγηση που παραθέτει ο Πέννας στο βιβλίο του είναι βασισμένη στην θέση του Φάνη Μιχαλόπουλου, Νεοελληνική παράδοση (σκέψεις πάνω στην εθνότητα)  και προσπαθήσει να δικαιολογήσει την αύξηση της εξουσίας των κοινοτικών αρχόντων συνδέοντας την με την εξασθένιση της δύναμης των «κατακτητών», δηλαδή της κεντρικής οθωμανικής εξουσίας, παραθέτουμε το συγκεκριμένο απόσπασμα «Όσο εξασθενούσε η δύναμη των κατακτητών τόσο το κοινοτικό σύστημα ενισχυόταν και κατακτούσε περισσότερα. Εξαγοράζοντας και δωροδοκόντας και εξαπατώντας την Κεντρική Διοίκηση, κατόρθωναν οι προεστώτες να πλαταίνουν τον κύκλο της δικαιοδοσίας των, ώστε με το χρόνο να κατέστησαν την εξουσία τους «Κράτος εν Κράτει» . 
 Το Καταστατικό του Μελενίκου τυπώθηκε από κάποιον «ευπατρίδη» της Κωνσταντινούπολης που φαίνεται να είναι εγκατεστημένος στη Βιέννη της Αυστρίας. Οι μόνες άμεσες πληροφορίες που έχουμε για τον τρόπο κοινοτικής διοικήσεως λοιπόν στο Μελένικο πηγάζουν από το πρώτο γραπτό καταστατικό του («Σύστημα ή Διαταγαί») του 1813. Το καταστατικό υπογράφεται από τους «εγκριτότερους» πολίτες, από τα εσνάφια και από τον μητροπολίτη Άνθιμο. Ακόμα λιγότερες είναι οι πληροφορίες που διαθέτουμε για την κοινωνική διάρθρωση της κοινότητας του Μελενίκου πριν το καταστατικό του 1813. 
Η κοινωνία αυτή ήταν χωρισμένη σε δύο τάξεις: τους τσορμπατζίδες, δηλαδή προύχοντες και από την άλλη τους ποχειρίες (υποχείριους), δηλαδή τα μη ηγετικά στρώματα. Η κοινωνική και πολιτική διαστρωμάτωση βασίζεται στην αρχή της καταγωγής, και όχι αναγκαστικά στον πλούτο. Η κοινωνική κινητικότητα είναι κατά συνέπεια ανύπαρκτη . 
Από το καταστατικό αυτό μαθαίνουμε για τη διαχείριση των κοινών, η οποία ορίζει την διεξαγωγή ετήσιας συνέλευσης με στόχο την εκλογή δύο συλλογικών αιρετών οργάνων, τους Επιτρόπους του Κοινού και τους Εφόρους, με διαφορετική το καθένα κοινωνική προέλευση και διαφορετικές αρμοδιότητες. 
Είκοσι «νουνεχείς και φρόνιμοι» Μελενικιώτες κάθε τάξεως εξέλεγαν τρεις Επιτρόπους, που είχαν ευρύτερες αρμοδιότητες, και τρεις Εφόρους  εκ των προκρίτων πολιτών, που είχαν περιορισμένες αρμοδιότητες σε σχέση με εκείνες των Επιτρόπων  . 
Τα δύο συλλογικά όργανα είχαν την οικονομική διαχείριση και εποπτεία των κοινών και σε σοβαρά θέματα συνεδριάζαν μαζί και αποφάσιζαν από κοινού.  Από το καταστατικό πληροφορούμαστε ότι τα όργανα αυτά μετείχαν στο εκκλησιαστικό δικαστήριο μαζί με τον επίσκοπο. 
Ωστόσο, προκύπτουν δύο ζητήματα προς διερεύνηση:
 α. ότι δεν αναφέρεται ο τρόπος της συγκρότησης της συνέλευσης των αδερφών (το ποιος και πως) 
β. ότι η αναφορά στην κατάργηση των ταξικών περιορισμών δεν είναι ουσιαστικός. Δηλαδή ασφαλώς δεν υπάρχει η έννοια της ελεύθερης συμμετοχής πάσης τάξεως στην ηγετική τάξη . 
Επιπροσθέτως, το άρθρο 5  μας πληροφορεί για τα απαραίτητα προσόντα των μελών του κυβερνητικού σώματος, δηλαδή των Επιτρόπων του Κοινού, οι οποίοι εκτός από «φρόνιμοι» θα πρέπει να διαθέτουν και μία οικονομική ευμάρεια, αφού θα πρέπει να δουλεύουν για την πατρίδα για ένα ολόκληρο έτος με ζήλο και αμισθί. 
Στο εν λόγω καταστατικό εμφανίζεται ο συμβιβασμός των παλαιών και των νέων δυνάμεων, ακόμα αποτελεί μία μαρτυρία μιας προωθημένης σύλληψης του ρόλου της αυτοδιοικούμενης κοινότητας . Ακόμη θα πρέπει αν προστεθεί το γεγονός ότι το εν λόγω καταστατικό είναι αφοριστικό για το κοινοτικό παρελθόν . Σημαντικός παράγοντας της μεταβολής διαφαίνεται πως είναι τα αστικά στοιχεία. 
Το αριστοκρατικό σύστημα του Μελενίκου, κρίνοντας με βάση την αποκλειστικότητα που επιφυλάσσει για τους «πρόκριτους πολίτες», μόνο αν συγκριθεί με την περίπτωση των αμιγώς βλαχικών περιοχών Μετσόβου, Συρράκων, Μοσχόπολης και Καλαρρύτων, δεν δύναται να χαρακτηριστεί αριστοκρατικό . 
Το 1860 ο κανονισμός υπέστη την πρώτη τροποποίηση. Ο  Δημήτριος Λάσκαρις αρχιδιδάσκαλος του «Ελληνικού Σχολείου» Μελενίκου, το 1860 ζήτησε να απαλλαγεί της κηδεμονίας των  εφόρων και των επιτρόπων. Βρήκε σύμμαχο τον ευρισκόμενο στη Βιέννη, επίτροπο Μελενίκου, Κωνσταντίνο Χρηστομάνο. 
Μετά από πολλές «ανωμαλίες», στη γενική συνέλευση του 1891 τροποποιήθηκε ο παλαιός κανονισμός και ιδρύθηκε νέα αρχή η «εφορεία των εκπαιδευτικών καταστημάτων». Οι νέοι έφοροι ήταν τέσσερις και σε αυτούς περιήλθε όλη η διαχείριση της σχολικής περιουσίας, η οποία αποσπάστηκε από την περιουσία του Κοινού. Η δε αρχή των εφόρων και επιτρόπων με μειωμένη εξουσία διατηρήθηκε μέχρι το 1892. Κατά το ίδιο έτος συντάχθηκε νέος κανονισμός, έτσι λοιπόν αντί των έξι εφόρων και επιτρόπων θα εκλέγονταν οχτώ (αυτό συνέβη αρχικά) και έπειτα δέκα «δημογέροντες», από ογδόντα εκλογείς και όχι από τη συνέλευση των είκοσι «αδερφών». Η αρχή των δημογερόντων διατηρήθηκε μέχρι το 1914 . 
Κατά το 1902, η δημογεροντία διαιρείται στην «εφορεία των εκπαιδευτηρίων» και στην «εφορεία των φιλανθρωπικών κληροδοτημάτων». Η δημογεροντία συγκέντρωνε πάλι κάθε εξουσία, όπως συνέβαινε και με τους εφόρους και τους επιτρόπους μέχρι το 1861. Αλλά από το 1902, της δημογεροντίας προΐστατο ο Μητροπολίτης, προεδρεύων ουσιαστικά και στις δύο προαναφερθείσες εφορείες. Την παλαιά «επιτροπή των έξι» που διαχειριζόταν τα κοινά, διαδέχθηκε η αρχή, κυρίως ενός ανδρός, του Δεσπότη, ο Ιωακείμ Φορόπουλος ήταν αυτός που διετέλεσε πρώτος. Ο Μητροπολίτης ήταν ο ανώτατος ρυθμιστής των ζητημάτων του Κοινού «ως μόνος υπεύθυνος έναντι της εκκλησίας και της Πολιτείας». 
Παρακάτω, θα σταθούμε στα βασικά σημεία του κοινωνικού προγράμματος, προκειμένου να αναδείξουμε το νέο ρόλο των αστικών δυνάμεων στην αυτοδιοικούμενη κοινότητα Μελενίκου. Το πρόγραμμα μπορεί να χωριστεί σε δύο σκέλη: το πρώτο αφορά την εκπαιδευτική και την πολιτισμική δραστηριότητα της κοινότητας και το δεύτερο αφορά το σύστημα πρόνοιας και αρωγής. 
Η εκπαιδευτική πολιτική της κοινότητας έγκειται στην καθιέρωση της δημόσιας παιδείας, και η ίδρυση δύο μόνιμων σχολείων ενός κοινού και ενός ελληνικού. Το κοινό σχολείο θα μαθαίνει στα παιδιά γραφή και ανάγνωση, την ορθόδοξη πίστη και τα χρηστά ήθη. Ενώ, στο ελληνικό σχολείο, στο οποίο θα υπάρχουν δύο βαθμίδες εκπαίδευσης, η ανώτερη και η κατώτερη (άρθρο 20). Η εκπαίδευση θα παρέχεται σε όλους δωρεάν. Η δαπάνες θα καλύπτονται από την «Κάσσαν» του Κοινού. 
Η αρμοδιότητα της κοινοτικής εξουσίας στα εκπαιδευτικά ζητήματα είναι εποπτική. Οι βασικές κατευθυντήριες αρχές του 1813 είναι:
1. η πρόνοια για να έχουν πρόσβαση στην εκπαίδευση όλα τα παιδιά, ακόμη και εκείνα των ενδεών, αλλά ακόμα περισσότερο η οικονομική τους στήριξη
2. Η καθιέρωση της δημόσιας εποπτείας των Σχολείων από την κοινοτική εξουσία, αλλά και της κοινωνικής εποπτείας (θέματα ηθικού και ιδεολογικού περιεχομένου)
3. Τέλος η διαγραφή οποιασδήποτε κοινωνικής διάκρισης ανάμεσα σε μαθητές κατά τις εκπαιδευτικές διαδικασίες
Όσον αφορά το σύστημα πρόνοιας και αρωγής στο άρθρο 12 ορίζεται ότι η ελεημοσύνη προς τους φτωχούς ανήκει αποκλειστικά στην αρμοδιότητα των Επιτρόπων του Κοινού, δηλαδή στην κεντρική κοινοτική εξουσία. Έπειτα, η ανάληψη των φορολογικών βαρών από αυτή με κάποια σοβαρή αιτιολογία. 
Η προωθημένη πολιτική πρόνοιας συμπεριλαμβάνει και τους παρεπιδημούντες ξένους στην κοινότητα. Στα πλαίσια της ίδιας αντίληψης για την κοινωνική ζωή εντάσσεται και η πολιτική για την βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης των φυλακισμένων. Έναν αιώνα μετά ιδρύθηκαν και δυο σύλλογοι στο ίδιο πνεύμα, ένας γυναικείος, η «Αρμονία» (1909) και ένας ανδρικός, ο «Σύνδεσμος ευελπίδων Μελενίκου» (1906) . Ακόμη, ο Ειρηναίος ίδρυσε το 1906 τη Φιλόπτωχο Αδελφότητα Κυριών «Πέτρου και Παύλου».
Το καταστατικό αποτυπώνει τις ευρύτερες αντιλήψεις για τον οικονομικό και δημοσιονομικό ρόλο που στοχεύει να αναλάβει η κοινότητα. Καταρχάς λαμβάνονται σοβαρά μέτρα για τη διασφάλιση του κεφαλαίου, περιορίζοντας τον κύκλο των υποψηφίων να αντλήσουν πιστώσεις από τα αποθέματα της κοινότητας, προνοείται ένα ορισμένο ανώτατο και σταθερό ύψος επιτοκίου στα δώδεκα τις εκατό . 
Στις οικονομικές αρμοδιότητες συμπεριλαμβάνονται η διαχείριση των κεφαλαίων του Κοινού και των εργαστηρίων είτε οποιουδήποτε άλλου ακινήτου της κοινότητας που ενοικιάζεται (άρθρο 3). Η φροντίδα του «Κουτείου των πτωχών» και η προαιρετική ενίσχυση της «Κάσσας» του Κοινού αποτελούσαν σημαντικές δραστηριότητες που ενίσχυαν το μοντέλο κοινωνικής πρόνοιας. Η επιβολή και η είσπραξη φόρων τέλος αποτελούσε βασική οικονομική αρμοδιότητα της κοινότητας. 
Πιο συγκεκριμένα, οι πρόσοδοι του Κοινού (1901)  προέρχονται από: 
1. Τόκοι δανείων
2. Ενοίκια 
3. Περισσεύματα των εκκλησιών
4. Τόκοι κληροδοτημάτων Καπάνου
Ενώ οι πρόσοδοι των σχολείων προέρχονται από: 
1. Τοκομερίδια κληροδοτημάτων
2. Κηροπωλείο
3. Τόκοι δανείων
4. Βαφτιστικών
5. Διάλυση αρραβώνων
6. Ενοικία
7. Επικυρώσεις διαθηκών
8. Επιδομάτα
9. Δίσκοι
Σε αυτό το σημείο θα πρέπει να σημειώσουμε ότι οι πιστοδοτικές πρωτοβουλίες της κοινότητας λειτούργησαν καταλυτικά για την κοινωνική αυτονομία και την ίδια την εξέλιξη της αυτοδιοίκησης. Επομένως παρατηρούμε την οργάνωση με βάση ένα μοντέλο συγκεντρωτικής κεντρικής διοίκησης και της δημιουργίας ενός πλήρους συστήματος αναπτύξεως  των κοινοτικών πόρων. Από την άλλη μεριά παρατηρείται η αποκεντρωτική λειτουργία των ενοριακών κυττάρων αυτοδιοίκησης, των συντεχνιών και της εκκλησίας. Συμπεραίνουμε λοιπόν ότι οι αστοί επέδειξαν μια δυσπιστία ως προς τις κοσμικές δραστηριότητες του κλήρου. 
Το συμπέρασμα που μπορούμε να εξάγουμε σε αυτό εδώ το σημείο από το καταστατικό είναι ο υποβιβασμός των εκκλησιαστικών φορέων σε απλά εκτελεστικά όργανα, αλλά και η παράλληλη ισχυροποίηση των Επιτρόπων και των Εφόρων του Κοινού. 


Τετάρτη 21 Αυγούστου 2013

Αρχείο Νικολάου Μαυρή (Γεννάδειος Βιβλιοθήκη)

Μπουένος Άιρες, 1945


Το αρχείο των εφημερίδων


Ι. ΕΦΗΜΕΡΙΔΕΣ ΜΕ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥΣ ΤΙΤΛΟΥΣ

Ο ΑΓΩΝ
Ο ΑΓΩΝ ΤΗΣ ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΟΥ
ΑΙΓΥΠΤΙΩΤΗΣ ΕΛΛΗΝ
ΑΙΓΥΠΤΟΣ
ΑΙΓΥΠΤΟΣ
ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ
Η ΑΛΗΘΕΙΑ
Η ΑΛΗΘΕΙΑ
ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΗ ΕΦΗΜΕΡΙΣ
ΑΜΕΡΙΚΗ
ΑΝΑΤΟΛΗ
ΑΠΟΛΛΩΝ
ΑΤΛΑΝΤΙΣ
ΑΤΛΑΝΤΙΣ ΑΘΗΝΩΝ
ΑΥΓΗ ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΙΑΚΗ
ΤΟ ΒΗΜΑ
ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΓΚΑΠΑΣ
Η ΒΡΑΔΥΝΗ
ΓΕΝΙΚΗ ΕΘΝΙΚΗ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΙΣ
ΔΕΛΤΙΟΝ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΤΡΑΠΕΖΗΣ
ΔΕΛΤΙΟΝ ΕΙΔΗΣΕΩΝ
ΔΕΛΤΙΟΝ ΕΝΩΣΕΩΣ ΔΙΑΝΟΟΥΜΕΝΩΝ ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΙΩΝ ΓΥΝΑΙΚΩΝ
ΔΕΣΜΟΣ
ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΟΣ ΚΟΣΜΟΣ
ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΙΟΣ
ΔΙΑΓΟΡΑΣ
ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΙΑΚΑ ΝΕΑ
ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΙΑΚΗ
ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΙΑΚΗ
Η ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΙΑΚΗ
ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΙΑΚΗ ΓΝΩΜΗ
ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΙΑΚΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ
ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΙΑΚΗ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΙΣ
ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΙΑΚΟ ΒΗΜΑ
ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΟΣ
ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΟΣ
ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΟΣ
ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΟΣ
Η ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΟΣ
ΕΒΔΟΜΑΔ.- ΑΙΓΥΠΤΟΣ
Η  ΕΒΔΟΜΑΣ
ΕΘΝΙΚΟΝ ΒΗΜΑ
ΕΛΕΥΘΕΡΑ ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΟΣ
ΕΛΕΥΘΕΡΑ ΣΥΜΗ
ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ
ΕΘΝΙΚΗ ΙΔΕΑ
ΕΘΝΙΚΗ ΦΩΝΗ
ΕΘΝΙΚΟ ΠΡΟΣΚΛΗΤΗΡΙΟΝ
ΕΘΝΟΣ
ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ
ΕΛΕΥΘΕΡΟΝ ΒΗΜΑ
ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ
ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΟΡΕΙΑ
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΩΡΑ
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΣΗΜΑΙΑ
ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ
Ο ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΑΜΕΡΙΚΗΣ
ΕΛΛΗΝΟΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΟΝ ΒΗΜΑ
ΕΜΠΡΟΣ
ΕΡΕΥΝΑ
ΕΣΤΙΑ
Ο ΕΞΩ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ
ΕΦΗΜΕΡΙΣ
ΗΧΩ ΤΗΣ ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΟΥ
ΙΑΤΡΙΚΗ ΕΦΗΜΕΡΙΣ
Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ
ΚΑΪΡΟΝ
ΟΙ ΚΑΙΡΟΙ
ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΗ ΠΙΝΑΚΟΘΗΚΗ ΤΗΣ ‘’ΕΣΤΙΑΣ”
ΚΑΛΥΜΝΙΑΚΑ ΝΕΑ
ΚΑΛΥΜΝΙΑΚΟΣ ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ
Η ΚΑΛΥΜΝΟΣ
ΚΑΜΠΑΝΑ
ΚΑΡΠΑΘΙΑΚΑ ΝΕΑ
ΚΑΡΠΑΘΙΑΚΗ
ΚΑΡΠΑΘΙΑΚΗ ΗΧΩ
ΚΑΡΠΑΘΟΣ
ΚΑΣΤΕΛΛΟΡΙΖΙΑΚΑ ΝΕΑ
ΚΗΡΥΞ
Ο ΚΗΡΥΞ ΤΗΣ ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΟΥ
ΚΛΕΙΩ
Ο ΚΟΛΟΣΣΟΣ ΤΗΣ ΡΟΔΟΥ
ΚΟΣΜΟΣ
ΚΡΗΤΗ
ΚΡΗΤΗ
Η ΚΩΣ
ΛΑΪΚΟΝ ΦΩΣ
ΛΕΡΟΣ
ΜΑΡΜΑΡΙΝΑ ΝΕΑ
ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΤΗΣ ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΟΥ
ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΤΗΣ ΥΔΡΑΣ
ΜΗΝΙΑΙΑ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΙΣ ΛΕΡΟΥ
ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΗ ΗΧΩ
ΝΑΥΤΙΚΗ ΕΛΛΑΣ
ΤΑ ΝΕΑ
ΝΕΑ ΑΛΗΘΕΙΑ
ΝΕΑ ΗΧΩ ΤΟΥ ΠΟΡΤ - ΣΑΙΔ
Η ΝΕΑ ΥΟΡΚΗ
ΝΕΟΣ ΚΟΣΜΟΣ
ΝΕΟΣ ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ
Ο ΞΕΝΗΤΕΜΕΝΟΣ
ΟΜΟΝΟΙΑ
Η ΠΑΝΑΙΓΥΠΤΙΑ
Η ΠΑΤΜΙΑΚΗ
Η ΠΑΤΜΟΣ
ΠΑΤΡΙΣ
ΦΑΝΟΣ
Η ΦΩΝΗ
ΦΩΝΗ ΤΗΣ ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΟΥ
ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΚΩ
Ο ΠΑΡΝΑΣΣΟΣ
ΠΡΟΜΑΧΟΣ
ΠΡΟΣΦΥΓΙΚΟΣ ΚΟΣΜΟΣ
ΠΡΟΟΔΟΣ
Η ΠΡΩΙΑ
ΠΡΩΙΑ ΤΗΣ ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΟΥ
ΠΡΟΟΔΕΥΤΙΚΗ ΚΑΛΥΜΝΟΣ
ΠΡΟΟΔΟΣ ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΟΥ
ΡΟΔΙΑΚΗ
ΡΟΔΟΣ
ΣΦΙΓΞ
ΣΥΜΑΪΚΑ ΝΕΑ
ΣΥΜΑΪΚΟΝ ΒΗΜΑ
Η ΣΥΜΑΪΣ
ΣΥΜΗ
Τ.Α.Ε.
ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ
ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ - ΟΜΟΝΟΙΑ
Ο ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ ΤΗΣ ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΟΥ
ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ ΤΩΝ ΑΙΓΥΠΤΙΩΤΩΝ
ΤΗΛΕΓΡΑΦΟΣ
ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΚΩΣ
Η ΦΩΝΗ ΤΗΣ ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΟΥ
Η ΦΩΝΗ ΤΗΣ ΚΑΛΥΜΝΟΥ
Η ΦΩΝΗ ΤΗΣ ΚΑΡΠΑΘΟΥ
Η ΦΩΝΗ ΤΗΣ ΚΑΡΠΑΘΟΥ ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΟΥ
ΦΩΝΗ ΤΗΣ ΚΑΣΟΥ
Η ΦΩΝΗ ΤΗΣ ΚΕΠΑ
Η ΦΩΝΗ ΤΗΣ ΚΩ
Η ΦΩΝΗ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ
Η ΦΩΝΗ ΤΗΣ ΟΛΥΜΠΟΥ
Η ΦΩΝΗ ΤΗΣ ΣΥΜΗΣ
Η ΦΩΝΗ ΤΟΥ ΔΙΑΓΟΡΑ
Η ΦΩΝΗ ΤΟΥ ΕΘΝΟΥΣ
ΦΩΣ
Ο ΦΡΟΥΡΟΣ ΤΗΣ ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΟΥ
Η ΦΩΝΗ ΤΗΣ ΗΠΕΙΡΟΥ
ΧΡΟΝΟΣ
ΧΡΟΝΟΣ


ΙΙ. ΕΦΗΜΕΡΙΔΕΣ ΜΕ ΞΕΝΟΓΛΩΣΣΟΥΣ ΤΙΤΛΟΥΣ

L ’ ADUNATA DEI REFRATTARI
LA BOURSE EGYPTIENNE
THE CHATTANOOGA TIMES
THE CHRISTIAN SCIENCE MONITOR
CONTROCORRENTE
CURRENT EVENTS
THE COUNTERCURRENT
DAILY MAIL
FREE ITALY
FORGEIN POLICY BULLETIN
HELLAS
HELLAS
HELLENICANA
INDEPENDENCE
THE MANCHESTER GUARDIAN
LE MESSAGER D’ ATHENES
IL MESSAGERO DI RODI
MERCURY
THE NATIONAL HERALD
NAZIONI UNITE
NAZIONI UNITE
THE NEW LEADER
THE NEW STATESMAN AND NATION
NEW YORK HERALD TRIBUNE
ΤHE NEW YORK TIMES
LES NOUVELLES YOUGOSLAVES
THE OUTPOST
L’ ORIENT MUSICAL
LA PATRIE
THE PHILHELLENE
RODOS
TAMPA MORNING TRIBUNE
THE TIMES - HERALD
LA VITTORIA
LA VOIX DE FRANCE
L’UNITA DEL POPOLO

Η Φωνή της Ηπείρου

Η εφημερίδα Φωνή της Ηπείρου ξεκίνησε την κυκλοφορία της το 1892. Ιδρυτής της ήταν ο Γ. Γάγαρης. Η εφημερίδα εκδιδόταν στην Αθήνα και ήταν εβδομαδιαία μέχρι το 1915.


Για περισσότερες πληροφορίες:
http://www.academia.edu/972074/_1892-1915_

Περιοδικό "Ελληνισμός" του Νεοκλή Καζάζη

Το περιοδικό "Ελληνισμός" κυκλοφόρησε κατά το τέλος του 19ου αιώνα έως το 1936, οπότε και πεθαίνει ο ιδρυτής του Νεοκλής Καζάζης, καθηγητής φιλοσοφίας του δικαίου στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Το περιοδικό "Ελληνισμός" αποτέλεσε το δημοσιογραφικό όργανο της ομώνυμης οργάνωσης - "εταιρείας", η δράση της οποίας ξεκίνησε πιθανότατα το 1892 έως το 1936, με διάστημα αδράνειας μεταξύ του 1915-1923. 
Οι στόχοι της οργάνωσης ήταν εθνικοί. Συνδέθηκε στενά με τον αστικό αντικοινοβουλευτισμό. Αντιτάχθηκε στην πολιτική του Βενιζέλου και κυρίως στις θέσεις του για το θεσμό της βασιλείας. Μετά την Μικρασιατική Καταστροφή, η εταιρεία επαναδραστηριοποιείται (1923). Με αυτό τον τρόπο, το έναυσμα για δράση που αρχικά ήταν ο ατυχής Πόλεμος του 1897, μετατοπίζεται στον καταστροφικό πόλεμο του 1922 και στις συνέπειες του. Την ίδια περίοδο την εταιρεία θα απασχολήσει και η διάδοση των σοσιαλιστικών ιδεών και η οργάνωση της εργατικής τάξης στην Ελλάδα. 
Το δίκτυο παρέμβασης της απλώνεται όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και στο εξωτερικό (Βουκουρέστι, Σεβαστούπολη κα.). Διοργανώνουν διαλέξεις εντός και εκτός συνόρων. Το 1905 ιδρύεται "φοιτητικό"τμήμα  στην οργάνωση. 
Από το 1904 έως το 1912, κυκλοφορεί στο Παρίσι εβδομαδιαία εθνική επιθεώρηση, L'Hellenisme, με στόχο την ενημέρωση για τα ελληνικά ζητήματα. 
Σύμφωνα με την ιδεολογία που προωθούσε η πολιτική αυτή οργάνωση, η μόνη φυσική οργάνωση της κοινωνίας ήταν η εθνική. Σε περίπτωση πολέμου έπρεπε να συμμετέχουν όλες οι εθνικές δυνάμεις και η θυσία του ατόμου συνιστούσε την πραγμάτωση της  ανθρώπινης ουσίας. Στήριζε θεσμούς όπως η μοναρχία και ο στρατός, οι οποίοι θα εξασφάλιζαν την ενότητα μέσα σε ένα ισχυρό ιεραρχικό κράτος. Τα άτομα που δεν στήριζαν αυτούς τους θεσμούς, υπονόμευαν όχι μόνο το έθνος αλλά την ίδια τους την υπόσταση. 
Η οργάνωση απευθύνθηκε στις μικροαστικές τάξεις της πρωτεύουσας και του Πειραιά. Αποτέλεσε μία δημοφιλή έκφραση ανορθολογικών τάσεων και την έκφραση του πρώτου ελληνικού φασισμού, ο οποίος όμως έμεινε για διάφορους λόγους ανολοκλήρωτος. 




Το περιοδικό "Ελληνισμός" παρουσίαση και θεματική καταγραφή:

http://www.lib.uoi.gr/collection/pdfs/To_periodiko_Ellhnismos/FULL_To_periodiko_Ellinismos.pdf


Σάββατο 27 Ιουλίου 2013

"Έβρος" (1907)


Η εφημερίδα "Έβρος" κυκλοφορούσε το 1907 στην Αδριανούπολη από τον Κ.Σ. Βλαχόπουλο. Σύμφωνα με τα στοιχεία του φύλλου αυτού (αριθμός φύλλου 1149, έτος 16ο), πρόκειται για τον δέκατο έκτο χρόνο κυκλοφορίας της. 

Τετάρτη 29 Μαΐου 2013

Οθωμανικοί Σιδηρόδρομοι

Η πρώτη σιδηροδρομική γραμμή κατασκευάστηκε στην Οθωμανική αυτοκρατορία το 1856. Ήταν 130 χιλιομέτρων και συνέδεε τη Σμύρνη με το Αïδίνιο. Επίσης, το 1859-60 κατασκευάστηκε μία γραμμή 66 χιλιομέτρων μεταξύ της Κωνστάντζας και Boğazköy (σημερινή Ρουμανία). Χαρακτηριστικό της οθωμανικής περιόδου της ιστορίας των σιδηροδρόμων είναι ότι η κατασκευή τους ανατίθεται πάντοτε σε ξένες εταιρείες. Ενώ αργότερα μετά την ανακήρυξη της Τουρκικής Δημοκρατίας, όπως εύκολα θα παρατηρήσει κανείς κάτι τέτοιο δεν συμβαίνει.
Η γραμμή Σμύρνη –  Αιδίνιο (İzmir – Aydın Demiryolu) κατασκευάστηκε το 1860 και η επιμήκυνση της συνεχίστηκε μέχρι το 1912. Ως τμήμα της επέκτασης αυτής της θεωρείται η γραμμή İzmır – Turgutlu.
Η γραμμή İstanbul – Viyana Demıryolu ήταν η σιδηροδρομική γραμμή που κατασκευάστηκε στα ευρωπαϊκά εδάφη της Οθωμανικής αυτοκρατορίας μεταξύ του 1870-1937. Η κατασκευή του ξεκίνησε κατά την περίοδο που Σουλτάνος ήταν ο Abdul Aziz. Ο αρχικός στόχος ήταν να συνδέσει την οθωμανική πρωτεύουσα με την Βιέννη, ωστόσο εξαιτίας διαφόρων πολιτικών προβλημάτων στα Βαλκάνια (γεγονός που θα το σχολιάσει και η εφημερίδα Κωνσταντινούπολη όπως θα δούμε παρακάτω). Η γραμμή φιλοξένησε στις ράγες της το περιβόητο Orient Express. Υπεύθυνος για την κατασκευή ήταν ο επιχειρηματίας Βαρώνος Hirsch, γαλλικές και βελγικές εταιρείες. O Hirsch ίδρυσε την εταιρεία “Societe imperiale des chemins de fer Orientaux” και τον Ιούνιο του 1870 ξεκίνησε τις εργασίες από την Κωνσταντινούπολη. Τον Ιανουάριο του 1871 αρχίζουν τα έργα κατασκευής του τμήματος Θεσσαλονίκη – Σκόπια και τον Μάιο του 1871 τα έργα από Αδριανούπολη (Edirne) προς Dedeağaç.
Μετά το Ρωσοτουρκικό πόλεμο του 1877-8 και τις συνέπειες του Συνεδρίου του Βερολίνου, μέρος του σιδηροδρόμου αυτού χάνεται με τη συρρίκνωση των εδαφών της Οθωμανικής αυτοκρατορίας και εντάσσεται μέσα στα σύνορα των νεοϊδρυθέντων χωρών. Η ίδια κατάσταση θα επαναληφθεί και μετά το τέλος των Βαλκανικών πολέμων (1912-13).
Η γραμμή Osmanlı Anadolu Demiryolları (γραμμή Ανατολίας) εξυπηρέτησε πόλεις όπως η Κωνσταντινούπολη, İzmit, Adapazarı, Bilecik, Eşkisehir, Ankara, Kütahya, Konya. Υπεύθυνες εταιρείες και μηχανικοί ήταν γερμανικών συμφερόντων.
Η γραμμή Κωνσταντινούπολη – Βαγδάτη (Bağdad Demiryolları) δημιουργήθηκε μεταξύ του 1903 και του 1940 με σκοπό να ενώσει το Βερολίνο με την οθωμανική Βαγδάτη, όπου οι Γερμανοί ήθελαν να κατασκευάσουν ένα λιμάνι στην περιοχή του Περσικού Κόλπου. Η κατασκευή της γραμμής αυτής αποτέλεσε το μήλον της έριδος μεταξύ των Μεγάλων Δυνάμεων την περίοδο πριν από τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο.
Ένα άλλο μικρότερο τμήμα αυτής της γραμμής είναι αυτή που ένωσε τα Adana Tarsus Mersin. Η Οθωμανική κυβέρνηση πούλησε μέρος των δικαιωμάτων της σε μία ομάδα Άγγλων και Γάλλων επενδυτών.
Μία άλλη γραμμή ήταν αυτή που δημιουργήθηκε μεταξύ Δαμασκού και της ιερής πόλης της Μεδίνας (Hicaz Demiryolu). Σκοπός του σιδηρόδρομου αυτού δεν ήταν άλλος από το να ενώσει της οθωμανική πρωτεύουσα (payitaht) με την ιερή πόλη του Ισλάμ. Δεν κατάφερε να επεκταθεί παραπέρα (έως την Μέκκα) εξαιτίας του ξεσπάσματος του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου. Η γραμμή αυτή κατασκευάστηκε επίσης με τη βοήθεια και τη συμβολή των Γερμανών την περίοδο που Σουλτάνος ήταν ο Abdul Hamit II. Οι εργασίες ολοκληρώθηκαν και η γραμμή έφτασε στην Μεδίνα την 1η Σεπτεμβρίου 1908.



Τρίτη 9 Απριλίου 2013

Greek immigration USA and influence on music and films


1. The influence of the immigration on the music 

The music genre dealt with the Greek immigration was Rembetiko, means the music of the outsiders. It was the urban music that reflected the harsh realities, including also the immigration. The urban subculture of rembetiko included the poverty, illness, crime, labour, alienation, drinks and drugs. The cities where rembetiko became famous were Asia Minor, Athens, Piraeus, and Thessaloniki. After the Treaty of Lausanne (1923) many people immigrated to USA, because of the population exchange. Also in 19th century American companies had recorded Greek music performed by immigrants. The first American Greek recording enterprises made their appearance in 1919. From the mid 1920’s there are many recordings that could be classified as rembetiko. 
The American recording companies helped the preservation of the genre. Especially in 1930’s, when in Greece there was a dictatorship of Ioannis Metaxas, who outlawed rembetiko and again in 1960’s with the dictatorship of George Papadopoulos. A notable example of American recording studios preserving the more bold expressions of some these rembetiko songs is the record album: "Otan Kapnizi O Loulas", translated as "when the hookah smokes." This album was recorded at the United States by Apostolos Nicolaidis, and could not be recorded in Greece because the songs all contain references of smoking hashish and of the experience of being under the influence of these. 
One of the most famous songs ever to those who don’t know rembetiko is the song “Misirlu”, recorded in New York in 1940, in the vocals was Tetos Dimitriades, in clarinet Dave Tarras. The composer said to be Michalis Patrinos (1927) in Athens or the ottoman Jew, Abraham Levi. Tetos Dimitriades belonged to the American recording company, RCA Victor (Orthophonic). Other important Greek singers in USA were Achilles Poulos, Koula Antonopoulou (Vlahou), Marika Papagika, Amalia Vaka, Sotiris Stasinopoulos, Leonidas Smyrnios, Georgos Katsaros, etc. Moreover some important musical instruments’ players were Loukianos Kavadias (piano), Hierotheos Shizas, Harilaos Piperakis (Cretan Lyre), etc. 
One famous singer was Rosa Eskenazi, she went to America and married by “fake (white)” marriage with an American citizen, a common practice of the period because it was forbidden to stay there and sing . 
Many Greek composers of rembetiko travelled transatlantic to make music festivals of rembetiko for the immigrants. These travels took place especially between the World War 1 and the World War 2. The conditions of travelling were very harsh because of the transportations of the period. 
Some characteristic song titles about the Greek immigration in America are: “America” (1933), “Damned America” (1940), “Be always good the uncle from America” (1947), “The Kiriakos’ departure to America”, “You Burned me America”, “Mother, don’t send me to America” (1934), “Karagoz in America” (1930), “Bezos in America” (19370, etc . 
Some other songs about immigration are: “Damned immigration” (1959), “From little child in foreign land” (1936), “For your love I went to foreign lands” (1934), “I finally returned back from the foreign land” (1956), etc . 
In general these songs (rembetiko) included all the pain, sadness and poverty of the common immigrants who had to travel to America for a better life and have the opportunity to gain money and return back to their family. 


2. The influence of immigration on the movies

In this chapter we will discuss the movies and filmmaking which affected from the Greek immigration to America. It will be contain only Greek filmmakers. We have to add that many Greek-Americans financed filmmaking with other subjects, for example: “On Bosporus waves” (1934). 
The film “Three Greeks from America” (1927) was one with theme the exactly the Greek immigration. The director and scriptwriter was I. Triantafillis and there was financial support for the production of the film by the state. Unfortunately, the film destroyed during development. 
The film “Dollars and dreams” (1956) was a comedy about a Greek American who return to Greece because he have to find a person called Mr. Papadopoulos. During his search, he puts an announcement in the newspapers. After that, hundreds of people call him and say that their names are Papadopoulos and ask about the legacy from America. 
The film “The aunt from Chicago” (1957) is also a comedy. The Greek American aunt comes from Chicago; she is very energetic and clever. Her brother in Greece is very conservative and old-fashion. She uses the American way and achieve with her clever and quick decisions to conduct good marriages for her nieces and also for her. 
 The film “Fanuris and his family” (1957) was directed by Dimitris Ioannopoulos. Fanouris is a person who is expecting the financial aid from his brother, named John from America. He expects this money because he wants to conduct a good marriage for his other sister. John and his wife came from America, but finally they don’t want to help financially. 
The film “This girl has an uncle” (1957) was directed by Kostas Andritsos. Uncle Jimmy comes from America and achieves to solve all the problems of his niece, named Violet. All her sentimental and financial problems are solved by him. 
A famous drama was the “Dark Odyssey” (1961). It was directed by William Kyriakis and Radley Metzger. A passionate Greek sailor seeks to get revenge upon the Greek who seduced and raped his sister, and then sailed to the US. She was so traumatized that she committed suicide. The brother follows the rapist to New York. Once there, he jumps ship and sets out to find him. In New York he meets and becomes friends with a Greco-American girl who tries to talk him out of getting revenge. He does not listen. Soon he finds his quarry and kills him. He then escapes from the police and tries to re-board his ship. The girl tries to convince him to turn himself in. They struggle with a gun and it suddenly fires. The vengeful Greek is killed.
The famous director Elia Kazan directed the film “America America” (1963). He was inspired by the life of his uncle. He describes shocking images of the American life in modern America. Kazan does his personal criticism through his film to America and its moral principles. He focuses also in the McCarthyism period. He presents an image that has nothing in common with the famous “American Dream”. 
Gregory Markopoulos considered as one of the most important artists in the American underground experimental cinema. Some movies of him are: “Psyche”, “Galini (Silence)”, Twice a man”, “The Illac Passion”, “Enieos (United)” . 
One other film is the “Letters from America” (1972). It presents to us many beautiful cart-postals, photographs and newspapers of the period. 
After the Greek dictatorship of 1974, the Greek cinema started to express one more bitter sense about the Greek Americans and their culture. The majority of the immigration flow of 1900-1924 didn’t live now, so their children considered to be more Americans than Greeks. 
The film “Ok my friend” (1974) directed by Marios Retsilas and the production was by Paris James and Wilson Cherry. The film is a comedy – adventure. One singer goes to America believing that there can make a career. Instead of that he gets into a strange drug case. Finally he achieves to make a lot of money there with the help of his manager. After he involves into strange situations with mafia and crime, he finally decides to take his money and returns back to motherland. 
The film “Jack the Rider” (1979) directed by Jimmys Dadiras. It is a comedy. Many famous actors of the period play a role here. One member of Mafia (Don Cornilio) prepares in plans a big robbery. Finally his plans will not achieve because of the arrival of the famous American gagster, called Jack. 
The film “Blue Nights” (1986) directed by Andriotis Costas, is a psychological adventure. One immigrant student forced to abandon his studyings because of big financial and personal problems. But he stays in America. He is totally outlaw and out of society. The environment around him is not friendly, but harsh for these kinds of persons. We see how his life has been totally wrecked. 
The film “The brides” (2003) directed by Pantelis Voulgaris is a very famous film in modern Greece. It is social drama. The music composer is Stamatis Spanoudakis. One American photographer in the year 1922 travels to America. With him on board there are 700 Greek brides, they to travel to America because there will get married. The photographer gets in love with one of the brides. She comes from a small Greek island called Samothraki. Unfortunately, their love has an end: when the travel ends. 
The film “The Journey: The Greek American Dream” (2007) directed by Maria Iliou. There is also in a book edition by the Museum Benaki Athens. 

REVIEW OF “CRESCENT AND STAR" AUTHOR: Stephen Kinzer


The writer of this book, Stephen Kinzer, is also the writer of other books of this kind (non-fiction books), and he always works on complicated political issues, like the situation in modern Turkey. He has gained a lot of experience from his job as a journalist of a serious American newspaper. In this book “Crescent and star”, he tries to provide some explanations about the roots of the problem of the political situation in modern Turkey. 
This book has been translated into other languages; the edition I read was the Greek one. The most important things he discusses in his book are: 1. the role of Kemal Ataturk (at the past and now), 2. The role of the military in the Turkish politics and society,  3. The role of religion and Islam in Turkish society, 4. The political parties in Turkey, 4. The freedom of press, 5. The problems with the “neighbors” and the Kurdish Question. Kinzer is also adding other everyday characteristics and habits of the life in Turkey; this makes the reading so pleasant. 
Mustafa Kemal Ataturk is the political and military leader that he has tainted the history, the present and the future of Turkey. He created a nation and a state from the ruins of Ottoman Empire. The influence of his political thought is still alive in Turkey after his death in November 1938. 
Kemalism tried to achieve the instauration of a western type secular state. The ancien regime and the caliphate were Ataturk’s first foes. After these he was the first President of the Turkish Republic and his programme had caused many radical and modern changes inside the state, like western time of school, introduction of Latin alphabet and a new language, western dress code, etc. 
After his death (1938) the military took his leading role, became the institution that made all the decisions about the society and also became the “guardian of the Turkish democracy” against all interior and exterior enemies.  However, military kept Turkey in a political line of isolationism. He fought against every religious fundamentalist tension and tried many times to fill the gaps of the political leadership (government – politicians). This kind of intervention happened in the past by the military, was an anti-democratic and illiberal reaction which happened in the name of restitution of “democracy” in Turkey.
 “Turkism” conceived “turkishness” as the only possible ground for political unity. This notion is totally opposite of the notion of “Ottomanism” and the idea of “ottoman citizenship”. The authoritarianism of the 1930’s prompted Turkish nationalism to deny the very existence of ethnic communities other than Turks in Anatolia. The Settlement Law of 1934, a privileged text of Turkish nationalism of the 1930’s, resisted by two large-scale Kurdish rebellions in 1925 and 1930, the new regime embarked on solving the Kurdish question by means of an extensive settlement law. It’s having been clearly pronounced that the ultimate aim of the law was the Turkification (assimilation) of non-Turks, the text produces the impression that those intended to be assimilated were some tribal people having no ethnic identity . Military forces had an important role in this procession. 
But from the other side, nowadays military forces are the most reliable institution in Turkey, but with a bloody past. The hanging of the Prime Minister, Adnan Menteres (1960’s), in addition, the torture of many persons, after the military coup of 1980’s and also of many Kurdish guerrillas, in 1990’s, are some state violence and  crimes made in the name of “Kemalism”.
Everything, every ideology seems to be against Kemalism has the fate of destruction (Religious fundamentalism, communistic tensions, and Kurdish nationalism). This fact had caused a lot of fear and lack of trust of the “others”. There is a kind of intolerance against the spread of ideas. The sense of the “devlet” is something very annoying for the democracy, the liberty of the speech and the human rights in Turkey. The sense of the “devlet”, from the one hand, is something, over every personal right and also, over the laws of the state. The “devlet” and the “istiklal” are two opposite concepts. “Istiklal”, from the other hand, is the independence, the liberty and the progress of a nation. This fact is very strange; the second was what Ataturk was dreamed about, a nation of progress and of westernization, but his descendances had gained quite the opposite. This is the main thesis of the book. 
For many years, there is the non-existence of public space in Turkey, the basic cradle of social movements over the world. There is an informal censorship in the books, in the press and in the films. Many persons had exiled, or murdered or imprisoned about their thoughts and their writings. The most important element of democracy is always the freedom of speech and the liberty of press, in Turkish Democracy there is not. 
We have to think about the crucial role of the army in the last decades of Ottoman history and in the first years of Turkish Republic. We may identify a possible continuity . The institution of army seems that didn’t change. It is always above society and acts independently of it. Turkey has a tradition in the military coups (see Young Turks Revolution in 1908). In the history there is never a total break with the past. 
Another serious subject is the kemalism against Islam and religion. Mustafa Kemal by his experience against the Sultan formed the aspect that religion is enemy of logical thinking and also of national dignity. After his death, it seemed impossible these aspects to change from this descendants. 
One interesting event which is described in the book is the support of the military forces to the fundamentalist leader Necmettin Erbakan in 1973. We have to underline that Erbakan’s parties belong to the sphere of anti-kemalist Islam . That happened because of the fear of an increase of the leftists in Turkey. This was a kind of strategy, but it still is a support of an Islamic party from the Kemalists. In addition the history of the religious politics in Turkey is in fact the history of Erbacan’s parties . 
The military forces were opposed against the Alevies (this sect supports a more tolerant Islam toward the other ethnic and religious groups), who at the beginning of the Turkish democracy, support Mustafa Kemal and his model about secularism. The result of these actions was the turn of Alevies to the left parties. 
Another subject which Kinzer discuss is the biggest scandal in modern Turkey, the “Susurluk” (1996). This scandal shocked the public opinion in Turkey, revealed a connection between the government (and Prime Minister Tansu Tsiler), the armed forces and the organized crime, including state sponsored assassinations.  All these caused by chance, by an unexpected car accident. The public reaction was big, many protests happened and for the first time in the Turkish history, the military was responsible. 
Another bloody subject was about the illegal and quasi-governmental organization, called Hezbollah. It caused many deaths of Kurdish by torturing. This organization was again a brunch of the military forces of the state. Turkish Hezbollah arose in 1980’s and believed as a reaction to PKK. 
The most difficult subject to discuss in Turkey is the Kurdish issue. Kurdish is the larger minority group in Turkey. The Kurdish large scale revolts happened in 1925, 1930 and 1938. After the foundation of the Kurdish workers party (PKK) in 1978, and between the years 1984-1999, military forces and Kurdish guerillas engaged in an open war. The direct reaction of the military was against the Kurdish separatist movements. After the arrest of the PKK leader Ocalan Abdullah, there is a decline in PKK attacks. The situation in Turkey is better than in the previous years. In the book Kinzer presents a very optimistic point of view, about the new realism of the Kurdish. After 1990 there is a new logic of national conciliation between the Kurdish and the Turkish people. I disagree with this view; I believe it is not so realist. And also, he contrasts the Kurdish issue with the Palestinian issue, giving more chances to the Kurdish to solve their problems. I will add some more points later. 
Kinzer also talks about the relationship of Turkey with their neighbors, for example with Greece. He focuses on the event of the big earthquake and the instant help from Greece. That was one more time that the state and the military forces, couldn’t help the helpless victims of the earthquake. The analgesia of state was obvious. Everybody was asking “Devlet nerede?”, “Asker nerede?”. Also in this point I don’t believe that common Greek and Turkish hate each other, but I believe that the state and the mass media many times try to renew this hate from its ashes.

Περιοδικό Επτάλοφος


Το Περιοδικό Επτάλοφος του Δημήτρη Νικολαΐδη (1869-1870;)



Τα πρώτα βήματα στη δημοσιογραφία, του Δ. Νικολαΐδη, ξεκίνησαν στην εφημερίδα Ανατολικός Αστήρ, όμως η σημαντική εκδοτική πορεία του στην πρωτεύουσα της οθωμανικής αυτοκρατορίας, ξεκίνησε εκδίδοντας το περιοδικό Επτάλοφος. 
Το περιοδικό κυκλοφόρησε κατά το έτος 1869 έως το 1870. Ο υπότιτλός του ήταν «μηνιαίον απάνθισμα των εκλεκτόρων της Ιστορίας, της Φιλοσοφίας και των Επιστημών», και εκδιδόταν από τον Νικολαΐδη με τη σύμπραξη διαφόρων λογίων. 
Οι συνδρομές του ήταν ετήσιες (από 31 Ιανουαρίου έως 31 Δεκεμβρίου), οι συνδρομητές της πρωτεύουσας πλήρωναν 30 φρ., στις επαρχίες του κράτους 40 φρ., και η τιμή έκαστου φυλλαδίου στην πρωτεύουσα ήταν 15 γρόσια. 
Το περιοδικό τυπωνόταν στο τυπογραφείο του Επταλόφου, οδός Πεμπτοπάζαρου, αριθμός 25. 
Στο τεύχος α’, του 1ου έτους του περιοδικού (1869)  , ο εκδότης Δ. Νικολαΐδης αφιερώνει μερικές σελίδες για να μας πληροφορήσει για ορισμένες βελτιωτικές αλλαγές που επιθυμεί να κάνει στο περιοδικό. Αναφέρει πως είναι μια μεταβατική περίοδος που βιώνει ο ελληνισμός και ότι χρειάζεται ορισμένα «μέσα» για διέλθει αυτή την εποχή, αυτά τα μέσα είναι η παιδεία, ο τύπος, η πνευματική ανάπτυξη, οι τέχνες και οι επιστήμες. 
Έπειτα, επιδιώκει να κάνει μία σύγκριση με τον Ευρωπαϊκό Τύπο. Στην Ευρώπη «την ανάγνωσιν του λαού ικανοποιεί ο περιοδικός τύπος…έκαστον δ’ εξ αυτών έχει ως ελάχιστον όρον συνδρομητών περί τας τριάκοντα περίπου χιλιάδας…», σε μια μεγαλούπολη όπως είναι η Κωνσταντινούπολη, αυτό λείπει παρά πολύ, αναφέρει ο ίδιος, κυκλοφορεί μόνο ένα περιοδικό. 
Αναφέρει πως, ο  Επτάλοφος, είχε πολλές ελλείψεις όμως αυτό δεν θα έπρεπε να είναι καθοριστικής σημασίας γι’ αυτόν και ρίχνει το βάρος και στην έλλειψη της επιθυμίας των συνδρομητών του. 
Οι αλλαγές που θα ακολουθήσει θα γίνουν με γνώμονα: α. το γαλλικό σύγγραμμα της «Αναθεωρήσεως των δύο κόσμων» (Revue des deux mondes) και β. με την συνένωση του Επταλόφου με την έκδοση της Ελληνικής Βιβλιοθήκης. Πιο αναλυτικά αναφέρει πως, από τα 10 τυπογραφικά φύλλα που θα εκδίδονται, τα 8 θα είναι αφιερωμένα στο περιοδικό και τα 2 στην Ελληνική Βιβλιοθήκη, εννοώντας έργα κλασικά του Πλούταρχου, Αριστοτέλη, Πλάτωνα, Λουκιανού κ.α. Ακόμη η έκδοση θα περιλαμβάνει καταχωρήσεις διδακτορικών διατριβών και μετά από επιλογή δημοσιεύματα από την «Αναθεώρηση των δύο κόσμων», τη «Βρετανική Επιθεώρηση» και τη «Σύγχρονη Επιθεώρηση». 

Παρασκευή 8 Μαρτίου 2013

περιοδικό Λάβρυς


Λάβρυς, είναι το σύμβολο της γυναικείας θρησκείας, της θεάς, σύμβολο των αμαζόνων, σύμβολο της μητριαρχίας. τ.1.σ.3

Το Μάρτιο του 1982 ένα νέο περιοδικό, Λάβρυς. Λεσβιακός Λόγος, κάνει την εμφάνισή του στο ιδιαίτερα δραστήριο εκδοτικό πεδίο της εποχής και στην τέταρτη σελίδα ανακοινώνεται η αιτία ύπαρξής του:

«Μέχρι στιγμής, ο Λεσβιακός Λόγος δεν έχει ακουστεί στον τόπο μας, και αυτό είναι ένα μεγάλο κενό που σήμερα, το 1982, δεν δικαιολογείται. Και δεν είναι μόνο η απουσία του Λεσβιακού Λόγου που μας απασχολεί, αλλά κι η απουσία κάθε ανάλυσης/έκφρασης του φεμινισμού από μια καθαρά Λεσβιακή σκοπιά»

Κείμενα, άρθρα, ποιήματα, προσωπικές μαρτυρίες και σκίτσα λεσβιακού περιεχομένου εμφανίζονται σε ποικίλα έντυπα από το 1978 και μετά. Ωστόσο η Λάβρυς είναι το πρώτο έντυπο που αυτοπροσδιορίζεται ως λεσβιακό έντυπο και προσεγγίζει τα θέματα τόσο της ομοφυλοφιλίας όσο και του φεμινισμού «από μια καθαρά Λεσβιακή σκοπιά».

Το περιοδικό εκδίδεται στην Αθήνα από μέλη της Αυτόνομης Ομάδας Ομοφυλόφιλων Γυναικών η οποία διατηρεί στενές σχέσεις με το Σπίτι Γυναικών. Η ταυτότητα της εκδοτικής ομάδας δηλώνεται στο πρώτο τεύχος στο άρθρο με τον τίτλο «Ποιες είμαστε;». «Είμαστε γυναίκες. Είμαστε λεσβίες. Είμαστε φεμινίστριες» Αυτές οι τρεις προτάσεις συμπυκώνουν τα κύρια θεωρητικά ενδιαφέροντα της Λάβρυς τα οποία αφορούν στη σχέση, διαπλοκή, αλληλοεπικάλυψη και εμπλουτισμό των όρων «λεσβία», «φεμινίστρια», «γυναίκα». Γυναίκες που έχουν σπουδάσει οι περισσότερες στο εξωτερικό θα επιχειρήσουν μέσα από την ανάλυση αυτών των όρων να διερευνήσουν τα θέματα της γυναικείας σεξουαλικότητας, της ετεροφυλοφιλίας και της ομοφυλοφιλίας και να αναδείξουν τις συμμαχίες και αντιπαλότητες του γυναικείου ομοφυλόφιλου κινήματος τόσο με το φεμινισμό όσο και με το ανδρικό ομοφυλόφιλο κίνημα. Η Λάβρυς χρησιμοποιήθηκε ως όχημα μεταφοράς για συζητήσεις γύρω από το φύλο, τη σεξουαλικότητα και την πολιτική που λάμβαναν χώρα εκείνο το διάστημα στο εξωτερικό με τα περισσότερα κείμενα να έχουν έντονο θεωρητικό και πολιτικό χαρακτήρα, ενώ συχνά πρόκειται για μεταφράσεις ξενόγλωσσων άρθρων της αγγλόφωνης κυρίως βιβλιογραφίας.

Παρόλες τις αρχικές εξαγγελίες ότι πρόκειται για τρίμηνη έκδοση η Λάβρυς θα κυκλοφορήσει από την άνοιξη του 1982 ως το καλοκαίρι του 1983 μόνο τρία τεύχη, όπου θα διακόψει την έκδοσή της οριστικά. Παιδί της εποχής της, επιχείρησε να μεταφέρει σε ελληνικό έδαφος τις θέσεις και τις αντιθέσεις του κινήματος που ονομάστηκε λεσβιακός φεμινισμός και να επιχειρήσει έναν διάλογο στο εσωτερικό μεταξύ λεσβιών και φεμινιστριών. Ακολουθώντας ωστόσο την τύχη του ριζοσπαστικού φεμινισμού στην Ελλάδα η Λάβρυς έμεινε για πολλά χρόνια χωρίς συνέχεια.